بازاريابي ديجيتال چيست؟
بسياري از افراد نمي‌توانند يك تعريف صحيح و كامل از اصطلاح ديجيتال ماركتينگ ارائه دهند. اين اصطلاح آن گونه كه به نظر مي‌رسد، پيچيده و مبهم نيست. در واقع، به هر نوع بازاريابي در راستاي به فروش رساندن محصولات و خدمات به وسيله دستگاه‌هاي الكترونيكي، بازاريابي ديجيتال گفته مي‌شود.
بازاريابي ديجيتال، حرفه جديدي نيست. اين حوزه، با ورود وسايل الكترونيك به زندگي افراد شروع به شكل‌گيري كرد. اغلب افراد تصور مي‌كنند كه اين نوع بازاريابي، تنها به بازاريابي محتوا و شبكه‌هاي اجتماعي محدود مي‌شود. در صورتي كه اين موارد فقط بخشي از بازاريابي ديجيتال به حساب مي‌آيند و تمامي زيرمجموعه‌هاي اين حوزه را دربر نمي‌گيرند.
بازاريابي ديجيتال به صورت آفلاين و آنلاين انجام مي‌شود. در انتهاي اين مقاله، روش‌هاي اشاره‌اي به بازاريابي آفلاين خواهيم داشت اما در بيشتر موارد به انواع بازاريابي آنلاين خواهيم پرداخت زيرا بازاريابي آنلاين، بخش گسترده‌اي از بازاريابي ديجيتال در بر مي‌گيرد. اگر قصد كه در كسب و كار خود به يك بازده فوق‌العاده بالا دست پيدا كنيد، بايد هر دو روش آفلاين و آنلاين را مد نظر قرار دهيد.
اهميت بازاريابي ديجيتالارتباط بين انسان و وسايل الكترونيكي، روز به روز در حال افزايش است. در واقع، در برخي از كشورها، كاربران بيش از 11 ساعت از فعاليت‌هاي روزانه خود را به تعامل با دستگاه‌هاي الكترونيكي اختصاص مي‌دهند. در آينده‌اي نزديك، استفاده از اين وسايل در تمام فعاليت‌هاي روزانه انسان نقش خواهد داشت. از اين‌رو، اهميت و تأثير بازاريابي ديجيتال روز به روز افزايش مي‌يابد. ناديده گرفتن اين موضوع، جذب مشتريان بيشتر را برايتان تقريباً غيرممكن و در نتيجه، كسب و كار شما از ديگر رقبا عقب مي‌ماند. در ادامه، به معرفي انواع بازاريابي ديجيتال مي‌پردازيم. شما مي‌توانيد با توجه به صنعت، كسب و كار و مشتريان خود، بهترين روش‌هاي بازاريابي ديجيتال را انتخاب كنيد و از اين روش‌ها براي رشد و توسعه كارتان بهره بگيريد.
همچنين، براي آشنايي بيشتر با ديجيتال ماركتينگ مي‌توانيد مطلب زير را مطالعه كنيد:
ديجيتال ماركتينگ چيست؟ | راهنماي كاربردي بازاريابي ديجيتال — به زبان ساده
1. بهينه‌سازي موتور جستجو
<< اين موضوع به طور ويژه در دوره آنلاين بازاريابي ديجيتال به آن پرداخته شده است>>
«بهينه‌سازي موتور جستجو» (Search Engine Optimization) يا اصطلاحاً «سئو» (SEO)، به فرآيندي اطلاق مي‌شود كه ميزان بازديد وب‌سايت شما را از طريق موتورهاي جستجوي رايگان و به صورت ارگانيك افزايش مي‌دهد. در جستجوي ارگانيك، محتواي توليدي شما بدون پرداخت هيچ هزينه‌اي براي كاربران در «صفحه نتايج موتورهاي جستجو» (Search Engine Results Page) يا «SERP» به نمايش درمي‌آيد. زماني كه كاربر كلمات كليدي مورد نظر خود را در موتورهاي جستجو از قبيل گوگل يا بينگ وارد مي‌كند، نتايج مرتبط با اين كلمات در SERP ظاهر مي‌شوند.
هر كاربر، با توجه به كلمات كليدي مورد استفاده، موقعيت مكاني و تاريخچه جستجوي خود، نتايج منحصر به فردي را مشاهده خواهد كرد. معمولاً نتايج ارگانيك به صورت فهرست نمايش داده شده و با استفاده از الگوريتم مخصوص موتورهاي جستجو، رتبه‌بندي مي‌شوند. با تغيير الگوي جستجو از طرف كاربر، تعامل او با محتواي اينترنتي و همچنين انتخاب هر يك از نتايج به دست آمده، الگوريتم‌ها نيز تغيير مي‌كنند. هر چه رتبه مطالب شما در يك SERP بالاتر باشد، ترافيك بيشتري به سمت سايتتان هدايت خواهد شد. به اين ترتيب، احتمال افزايش بازديدكننده‌هاي منفعل و مشتريان فعال نيز بيشتر مي‌شود.
عوامل متعددي در بهينه‌سازي موتور جستجو دخيل هستند كه مي‌توان آن‌ها را به دو دسته «سئوي داخلي» (On-Page SEO) و «سئوي خارجي» (Off-Page SEO) تقسيم‌بندي كرد. سئوي داخلي، به اعمالي اطلاق مي‌شود كه براي بهبود سئو در درون وب‌سايت صورت مي‌گيرند. در طرف مقابل، به اقدامات و ارتباطاتي كه در خارج از فضاي وب‌سايت به منظور رشد سئو انجام شود، سئوي خارجي گفته مي‌شود.
با تغيير الگوريتم‌هاي موتورهاي جستجو، الزامات دستيابي به سئوي بهتر نيز تغيير مي‌كنند. اين تغييرات به منظور تطبيق نتايج با نيازهاي كاربر صورت مي‌گيرند. با توجه به اين مسئله بايد به خاطر داشت كه مقصود از سئو، ساخت وب‌سايتي با قرارگيري در رتبه اول نتايج نيست بلكه هدف نهايي، ايجاد بهترين وب‌سايت ممكن براي كاربران مد نظر شما است. اگر هميشه در رتبه‌هاي بالاي سئو قرار داشته باشيد، ديده شدن وب‌سايت شما و ترافيك آن افزايش مي‌يابد. اين موضوع، رونق و پيشرفت سريع‌تر كسب و كارتان را به همراه خواهد داشت.
2. بازاريابي موتور جستجو و تبليغات كليكي
«بازاريابي موتور جستجو» (Search Engine Marketing) يا اصطلاحاً «SEM»، يكي از موارد ناديده گرفته شده در سئو، يعني خريد ترافيك اختصاصي از موتورهاي جستجو را پوشش مي‌دهد. با استفاده از SEM، مي‌توان در SERP كاربران، فضايي را به منظور تبليغات وب‌سايت خريداري كرد. متداول‌ترين پلتفرم‌هاي غير رايگان براي جستجو، «Google AdWords» و «Bing Ads» هستند. در اين روش، بازارياب بايد مبلغ از پيش تعيين شده‌اي را به موتورهاي جستجو پرداخت كند. با اين كار، در بخش‌هاي مختلف SERP حاصل از جستجوي كلمات كليدي معين يا عبارات خاص، تبليغات مورد نظر بازارياب به نمايش درمي‌آيند.
يكي از انواع SEM، «تبليغات كليكي» (Pay-Per-Click Advertising) يا اصطلاحاً «PPC» است. در اين روش، موتورهاي جستجو به ازاي هر كليك بر روي تبليغات يك شركت، مبالغ مشخصي را دريافت مي‌كند. اخيراً روش PPC در پلتفرم‌هاي مختلف شبكه‌هاي اجتماعي مانند اينستاگرام نيز در حال اجرا است. در اين روش، تبليغات به صورت اعلان براي مخاطبان مورد نظر شركت به نمايش درمي‌آيند. اين سيستم، مثال بسيار خوبي از تركيب روش‌هاي مختلف بازاريابي ديجيتال و به كارگيري آن‌ها براي رسيدن به يك استراتژي كامل بازاريابي است. به عنوان نمونه در اينجا، SEM با بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي همپوشاني پيدا كرده است.
<< براي يادگيري كامل اين موضوع بايد يك دوره بازاريابي ديجيتال خوب را دنبال كنيد>>
3. بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي
بهترين دوره بازاريابي ديجيتال ايران به طور ويژه به موضوع شبكه هاي اجتماعي پرداخته
در دنياي ديجيتالي امروزي، شبكه‌هاي اجتماعي نقش مهمي را در بازاريابي كسب و كارهاي مختلف بازي مي‌كنند و اهميت آن‌ها در ايجاد يك استراتژي بازاريابي مناسب بر كسي پوشيده نيست. با اين وجود، نكته اساسي در بهره‌گيري صحيح از شبكه‌هاي اجتماعي، شناخت كافي ورودي‌ها و خروجي‌هاي بازاريابي در اين روش است. «بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي» (Social Media Marketing)، محصولات و خدمات شما را بيش از بيش در معرض ديد كاربران قرار مي‌دهد و امكان برقراري ارتباط نزديك با مشتريان را برايتان فراهم مي‌كند. در اين روش تعامل، شما مي‌توانيد بازخوردهاي ارزشمند مشتريان خود را دريافت كنيد و با استفاده از اطلاعات به دست آمده، كيفيت خدمات و محصولات و همچنين نحوه ارائه آن‌ها را بهبود بخشيد.
تمام اقداماتي كه به منظور افزايش ترافيك يا مبادلات تجاري در شبكه‌هاي اجتماعي انجام مي‌شوند، در حوزه بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي قرار مي‌گيرند. براي بهره‌گيري از اين نوع بازاريابي مي‌توانيد فعاليت‌هاي تجاري خود را در پلتفرم‌هايي نظير فيس‌بوك، توييتر، يوتيوب يا لينكدين بيشتر كنيد. استفاده از بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي و توليد محتواي باكيفيت، سرعت رشد و موفقيت كسب و كار شما را افزايش خواهد داد. اغلب شركت‌ها علاقه زيادي به استفاده از بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي دارند اما آن‌هايي كه داراي مدل كسب و كار «شركت به مشتري» (Business to Consumer) يا اصطلاحاً «B2C» هستند، بيشترين بهره را از اين روش مي‌برند. شركت‌هايي با مدل كسب و كار B2C، محصولات يا خدمات خود را بدون هيچ واسطه‌اي به دست مشتري نهايي يا هدف مي‌رسانند.
يكي از نكات اساسي در بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي، دقت بر روي موضوعاتي است كه كاربران در مورد آن‌ها گفت و گو مي‌كنند. شما بايد به نظرات مخاطبان گوش دهيد، در بحث‌ها شركت كنيد و با استفاده از بازاريابي شبكه‌هاي اجتماعي، ميزان جذابيت هر مطلب را بر اساس تعداد لايك و به اشتراك‌گذاري آن مورد ارزيابي قرار دهيد. به اشتراك‌گذاري مطالب از اهميت بالايي برخوردار است چراكه اين كار به نوعي يك تبليغ رايگان براي كسب و كار شما محسوب مي‌شود. از اين‌رو، محتوايي را توليد كنيد كه ميزان به اشتراك‌گذاري آن بالا باشد.
4. بازاريابي محتوا
<< از موضوعات اصلي بهترين دوره ديجيتال ماركتينگ ايران>>
«بازاريابي محتوا» (Content Marketing)، روشي است كه در آن شما مي‌توانيد با توليد محتواي باكيفيت براي كاربران خود، فروش بيشتري را به دست آوريد. محتواي مورد نظر را مي‌توان در هر پلتفرم اينترنتي ايجاد كرد. ارسال پيام در توييتر، آپلود ويديو در يوتيوب و نوشتن مطالب مختلف در وب‌سايت، از مصاديق بازاريابي محتوا هستند. اين روش داراي كارايي بسيار خوبي است چراكه محتواي شما را با روش‌هاي ديگري از قبيل بازاريابي سئو و شبكه‌هاي اجتماعي ادغام مي‌كند و در نتيجه، بهره‌وري كار افزايش مي‌يابد.
براي اجراي صحيح بازاريابي محتوا، توجه به چند نكته ضروري است. پيش از توليد محتوا حتماً كاربران نهايي خود را در نظر بگيريد. به اين منظور بايد نوع مخاطبان و علايق آن‌ها را شناسايي كنيد. اين مسئله، حوزه موضوعات انتخابي را برايتان مشخص خواهد كرد. به علاوه، زبان و اصطلاحات مورد استفاده مخاطبان خود را در هنگام جستجوهاي اينترنتي مد نظر داشته باشيد. استفاده از اين اطلاعات و به كارگيري كلمات كليدي مناسب، سئوي شما را بهبود مي‌بخشد.
توجه داشته باشيد كه بايد محتواي توليدي خود را در تمام پلتفرم‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي به اشتراك بگذاريد. اين كار، ميزان بازديد و بازخوردها را به حداكثر مي‌رساند. بازاريابي محتوا، يك فعاليت مداوم محسوب مي‌شود. اين روش، رابطه مستقيمي با فروش ندارد بلكه هدف اصلي آن، تعامل و آموزش به مشتريان به منظور ايجاد اعتماد، شناخت و ارزش برند است. از توليد محتوي نامربوط و غيرضروري خودداري كنيد. به دنبال مطالبي باشيد كه كاربران را به طور هميشگي با خود درگير مي‌كنند. با ايجاد محتواي باكيفيت و مرتبط با كسب و كار خود مي‌توانيد سئوي وب‌سايتتان را بهبود بخشيد. استفاده از مطالب موجود در وبلاگ‌هاي ديگر و ايجاد «بك‌لينك» (Backlink) نيز روش خوبي براي افزايش ترافيك سايت است.
5. بازاريابي پورسانتي
«بازاريابي پورسانتي» (Affiliate Marketing) يا همكاري در فروش، روشي است كه در آن به ازاي جذب هر مشتري، مبلغي به فرد جذب‌كننده پرداخت مي‌شود. اين نوع بازاريابي مانند استخدام كارمند براي فروش محصولات يا خدمات يك شركت و پرداخت پورسانت به ازاي هر فروش است. در بازاريابي پورسانتي، تنها براي فروش‌هاي صورت گرفته پول پرداخت مي‌شود و هيچ‌گونه پيش پرداختي به فرد تبليغ‌كننده تعلق نمي‌گيرد. بسياري از وبلاگ نويسان يا وب‌سايت‌هاي فروش اينترنتي از اين نوع بازاريابي استفاده مي‌كنند.
نكته قابل توجه در بازاريابي پورسانتي اين است كه بايد پيش از جذب افراد قوانين و مقررات مشخصي را بين طرفين مشخص كنيد. فروشندگان، معرف برند شما هستند و هميشه بايد شعار برندتان را به گوش مشتريان برسانند. از اين‌رو، كلمات بخصوصي كه مي‌خواهيد فروشندگان از آن‌ها استفاده كنند را در اختيارشان قرار دهيد. به علاوه، حتماً بايد يك قرارداد كاري نيز براي افراد علاقه‌مند به همكاري در فروش تهيه كنيد.
از مباحث مهم دوره ديجيتال ماركتينگ
6. بازاريابي تأثيرگذار
يكي از جديدترين روش‌هاي بازاريابي ديجيتال، «بازاريابي تأثيرگذار» (Influencer Marketing) است. در اين روش، از افراد مشهور يا داراي دنبال كننده‌هاي زياد در شبكه‌هاي مجازي براي جذب كاربران بيشتر و بهبود فروش محصولات استفاده مي‌شود. بازاريابي تأثيرگذار، در كانال‌هاي شبكه‌هاي مجازي (اينستاگرام، تلگرام و غيره) از محبوبيت بسيار زيادي برخوردار است. به عنوان مثال، شركت‌هاي مختلف با استخدام كاربران پرطرفدار و مشهور اينستاگرام، از آن‌ها مي‌خواهند كه با ارسال چند تصوير، محصولات يا خدمات مشخصي را تبليغ كنند.
در برخي از مواقع، شركت‌ها كنترل حساب‌هاي كاربري خود در فضاي مجازي را براي يك مدت مشخص (معمولاً يك روز) به افراد تأثيرگذار مي‌سپارند. اين افراد، نظر كاربران را به كانال‌هاي شما در شبكه‌هاي اجتماعي جلب مي‌كنند. در نتيجه، تعداد دنبال كننده‌هاي جديد و بازديد كانال‌ها افزايش مي‌يابد. توجه كنيد كه هميشه بايد پيش از انتخاب يك فرد تأثيرگذار و شروع همكاري، به خوبي تحقيق كافي را انجام دهيد. شما مي‌توانيد با استفاده از «Google Analytics» از صحت تعداد دنبال كننده‌هاي فرد مورد نظر و جعلي نبودن حساب‌هاي كاربري او اطمينان حاصل كنيد.
7. بازاريابي ايميلي
در «بازاريابي ايميلي» (Email Marketing)، اطلاعاتي از قبيل معرفي محصولات، خدمات و تغييرات اخير هر يك از آن‌ها، در بازه‌هاي زماني مشخص توسط ايميل براي مشتركين ارسال مي‌شود. اين روش بر خلاف روش‌هاي ديگر بازاريابي ديجيتال، بر پايه ايجاد يك رابطه مخصوص بين مشتري و شركت است. ارسال ايميل‌هاي به‌روزرساني، باعث فراهم كردن ارزش براي مشتريان و كسب اعتماد و وفاداري بيشتر آن‌ها به برند مي‌شود.
بهترين نتيجه در بازاريابي ايميلي زماني به دست مي‌آيد كه شما مشتركين خود را نه با پرداخت پول بلكه از طريق توليد محتواي مناسب و اعتمادسازي برند جذب كرده باشيد. اين روش بازاريابي نقش مهمي را در افزايش فروش محصولات و خدمات بازي مي‌كنند زيرا كاربراني كه فرم‌هاي ثبت نام در اشتراك ايميلي را پر مي‌كنند، به احتمال زياد همان مشتريان فعال شما خواهند بود.
8. بازاريابي ويروسي
«بازاريابي ويروسي» (Viral Marketing)، روشي است كه در آن از توليد محتوايي جذاب، طنز يا حتي عجيب براي افزايش به اشتراك‌گذاري مطالب و جذب بازديدكننده‌هاي بيشتر استفاده مي‌شود. بازاريابي ويروسي، ترافيك وب‌سايت را در يك بازه زماني كوتاه به طور قابل توجهي افزايش مي‌دهد. انجام اين روش بسيار دشوار است اما ارزش امتحان كردن را دارد. شركت‌هايي با مدل كسب و كار B2C بيشترين علاقه را به اين نوع بازاريابي از خود نشان مي‌دهند. اين شركت‌ها مي‌توانند با استفاده از حساب‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي خود در پلتفرم‌هاي مختلف، بازديدكننده‌هاي بسيار زيادي را جذب كنند.
9. تبليغات موبايلي
تمام روش‌هاي تبليغات ديجيتال را مي‌توان بر روي تلفن همراه اجرا كرد. با اين وجود، برخي از روش‌هاي بازاريابي قابل اجرا بر روي تلفن‌هاي همراه، با روش‌هايي بالا همخواني ندارند. به عنوان مثال، «تبليغات پيامكي» (SMS Advertising) روشي است كه به منظور بازاريابي محلي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. شما مي‌توانيد با ارائه خدمات پيامكي، امكان دريافت پيشنهاد‌هاي ويژه، كوپن‌هاي تخفيف و اخبار جديد شركت را براي مشتريان خود فعال كنيد.
بازاريابي ديجيتال آفلاينبهتر است بدانيد كه استراتژي‌هاي بازاريابي ديجيتال، تنها به محيط اينترنت محدود نمي‌شود. براي دستيابي به اهداف مورد نظرتان، بايد برخي از روش‌هاي بازاريابي آفلاين را در كنار روش‌هاي آنلاين در نظر داشته باشيد. در بازاريابي آفلاين پيشرفته مي‌توان از وسايل الكترونيكي براي بهبود تجربه كاربران استفاده كرد. به عنوان مثال، برخي از رستوران‌ها براي گرفتن سفارش‌هاي مشتريان خود از تبلت‌هاي هوشمند بهره مي‌گيرند. بازاريابي راديويي، بازاريابي تلويزيوني و بازاريابي تلفن همراه نيز همگي در دسته بازاريابي ديجيتال آفلاين قرار دارند.
سخن آخر
در اين مقاله تلاش كرديم شما را با انواع بازاريابي ديجيتال آشنا كنيم. يادگيري نحوه اجراي صحيح روش‌هاي بازاريابي ديجيتال، باعث ديده شدن بهتر كسب و كار شما و بهبود نحوه تعامل با مشتريانتان خواهد شد. دستاوردهاي اشاره شده، اهداف نهايي تمام روش‌هاي بازاريابي ديجيتال هستند. شما مي‌توانيد با ايجاد يك تجربه مناسب براي كاربران نهايي و با توجه به اهدافتان، در جهت توسعه و پيشرفت برند خود حركت كنيد. به كارگيري روش‌هاي بازاريابي باكيفيت، رضايت شما و مشتري را در پي خواهد داشت.
استفاده از روش‌هاي بازاريابي آنلاين، تنها راه دستيابي به موفقيت نيست. با اين وجود، سبك زندگي امروزي افراد، بازاريابان را مجاب به پذيرش اهميت بازاريابي در فضاي اينترنت كرده است. به خاطر داشته باشيد كه بهبود سئو، از روش‌هاي اصلي در افزايش ميزان بازديد وب‌سايت شما به حساب مي‌آيد.
بهره‌گيري از بازاريابي به وسيله توليد محتواي باكيفيت به همراه بهترين روش‌هاي سئو و به اشتراك‌گذاري مطالب در شبكه‌هاي اجتماعي مي‌تواند شما را با سرعت بالايي به اهداف مد نظرتان نزديك كند. در نهايت به خاطر داشته باشيد كه بايد از شبكه‌هاي اجتماعي به عنوان ابزاري براي نظارت بر روي بازخوردهاي مشتريان بهره بگيريد. ميزان جذابيت محتواي توليدي خود را از طريق لايك‌ها و به اشتراك‌گذاري‌هاي ديگران مورد ارزيابي قرار دهيد و با استفاده از اين اطلاعات، مطالب آتي وب‌سايت خود را در راستاي رسيدن به موفقيت بيشتر تنظيم كنيد.