وقتي اپل اعلام كرد كه در خانواده جديد دستگاههاي مك، به سراغ استفاده از چيپ اپل سيليكون ميرود، افراد كمي ميتوانستند پيشبيني كنند كه با عرضه سختافزار تازه، اپل چقدر مورد تمجيد قرار ميگيرد. حداقل در ظاهر و با درنظر دوره ديجيتال ماركتينگ گيري اينكه روند گذار از تكنولوژي اينتل به آرم تازه آغاز شده، اينطور به نظر ميرسد كه اپل به موفقيتي بزرگ دست يافته است. مكبوكهاي مجهز به چيپ M1 تا به اين لحظه با مشكلات پرفورمنس و سازگاري در چيپهاي مبتني بر آرم قبلي مواجه نشدهاند و در عين حال، عمر باتري بينظير را با خود به ارمغان آوردهاند. با چنين دستاوردي، صنعت دوره آنلاين ديجيتال ماركتينگ تكنولوژي نميتواند همچنان به دنبال كردن رويكردهاي سابق خود ادامه دهد.
چندين توليدكننده بزرگ پيشتر گامهايي مشابه براي ورود به همان قلمرويي را برداشتهاند كه اپل به آن ورود كرده. اينتل به سراغ پردازندههاي ليكفيلد رفت، كوالكام نگاهي مشابه به چيپهاي اسنپدراگون داشت و ضمنا در همكاري با مايكروسافت، چيپهاي SQ1 و SQ2 را توسعه داد. اگرچه AMD هنوز به اين حوزه خاص ورود نكرده، اما پردازندههاي لپتاپ سري Ryzen 4000 سالي معركه را پشت سر گذاشتند و ميتوانند آغازگر مسيري تازه براي AMD باشند.
اگرچه سختافزار يك تكه بسيار مهم در اين پازل به حساب ميآيد، چشمانداز دستگاههاي مبتني بر آرم و غير اپلي احتمالا وابسته به پلتفرم ويندوز باشد. دستگاههايي مانند گلكسي بوك اس سامسونگ (ورژن اسنپدراگوناش) و سرفيس پرو ايكس مايكروسافت اجراي ويندوز روي تكنولوژي آرم را به نمايش درآوردهاند و اپل موفقيت مكبوكهاي مجهز به M1 را مديون عملكرد ضعيف آنهاست. البته كه عليرغم طراحي تحسينبرانگيز مكبوكهاي جديد و بهينگيهايي كه چيپهاي آرم با خود به ارمغان ميآورند، قيمتگذاري بالا باعث ميشود كه پيشنهاد كردنشان به كاربران آسان نباشد. و يك رويكرد هوشمندانهتر در قبال ويندوز روم آرم، ميتواند به حل اين معضل كمك كند.
از بهبود سازگاريهاي نرمافزاري و پرفورمنس روي ويندوز مبتني بر آرم گرفته تا چيپهاي تسهيلگري كه ميتوانند توسط اينتل، كوالكام و AMD ساخته شوند، رقباي اپل اكنون بايد حسابي مشغول به كار باشند. بياييد مروري بر برنامههاي احتمالي اين شركتها براي آينده داشته باشيم.
دورنماي چيپهاي موبايل كوالكام
كار را با توليدكنندهاي آغاز ميكنيم كه اكنون به گستردهترين شكل ممكن به استفاده از تكنولوژي آرم ميپردازد - كافيست نگاهي به موبايل هوشمندتان بپردازيد و به احتمال فراوان، اين دستگاه به يكي چيپهاي خانواده اسنپدراگون كوالكام مجهز شده باشد. حتي آيفونها نيز در گذر زمان به استفاده مداوم از مودمهاي كوالكام ادامه دادهاند.
طبيعتا كوالكام همان شركتي بود كه مايكروسافت براي عرضه موج تازه ابزارهاي مبتني بر آرم خود برگزيد. مزاياي اين تصميم از همان ابتدا به وضوح ديده ميشدند. در سرفيس پرو ايكس، مايكروسافت طراحي بيرمق دستگاههاي سرفيس پرو معمولي را كنار گذاشت و چشماندازي بهتر از آينده برايمان ترسيم كرد. سرفيس پرو ايكس خوشقيافهتر بود، حملپذيرتر ظاهر ميشد و عمر باتري بسيار بهتري داشت.
با اين همه، قيمتگذاري سرفيس پرو ايكس باعث ميشود كه در بازار پريميوم جاي بگيرد و در عين حال به خاطر پرفورمنس متوسط و آموزش ديجيتال ماركتينگ مشكلاتاش در سازگاري نرمافزاري، آنقدرها تحسينبرانگيز ظاهر نشد. سپس سال ۲۰۲۰ از راه رسيد و شاهد ورژن جديد همين ابزار بوديم، اما تغييرات بسيار اندك بودند. اين دستگاه تازه به چيپ جديد SQ2 مجهز شد و پرفورمنس اندك بهبوديافته داشت، اما مجددا از محدوديتهاي ويندوز روي آرم رنج ميبرد.
در زمان عرضه سرفيس پرو ايكس سال ۲۰۲۰، هم كوالكام و هم مايكروسافت به صحبت درباره گامهايي پرداختند كه براي بهبود تجربه كاربري و حذف چالشهاي مربوط به پرفورمنس برخواهند داشت. با اين همه، هنوز به شكل محسوس شاهد پيادهسازي اين برنامهها نبودهايم.
اينتلي كه اپل رهايش كرد
سپس به سراغ توليدكننده چيپي ميرويم كه اپل كمر به متوقف كردن همكارياش با آن بسته. اينتل كماكان در توليد پردازندههايي بهترين است كه پرفورمنسي قدرتمندتر در فرم فاكتور لپتاپ ارائه ميكنند. با اين همه، كماكان در دستيابي به سختافزار بهينهتر مانند آنچه آرم براي اپل به ارمغان ميآورد ناكام بوده است.
به دور از تجارت سنتيتر چيپهاي لپتاپ، اينتل اكنون ميخواهد با پردازندههاي هيبريدي ليكفيلد به رقابت با چيپهاي آرم بپردازد. مزيت اصلي اين پردازندهها چيست؟ ليكفيلد ميتواند ويندوز سنتي را به صورت بومي اجرا كند و بنابراين از مشكلات سازگاري كه به عدم موفقيت ويندوز روي آرم منجر شدند خبري نيست.
با اين همه، وقتي ليكفيلد راهش را به ورژن اينتل لپتاپ سامسونگ گلكسي بوك اس باز كرد، با وجود اينكه شاهد طراحي فوق باريك و آيندهنگرانه بوديم، اما پرفورمنس در قياس با چيپهاي لپتاپ عادي اينتل تعريف چنداني نداشت. براي مقايسه، چيپ M1 اپل توانسته بهبود پرفورمنس را در كنار هرآنچه قبلا مشاهده كردهايم به ارمغان آورد و اينطور نبوده كه شاهد نوعي سازش يا تضعيف سختافزار براي دستيابي به طراحي جديد باشيم.
در هر صورت اما ليكفيلد به همان مزايايي در عمر باتري دست پيدا كرد كه انتظارش را از چيپهاي جديدتر و بهينهتر داريم. همين موضوع باعث شد اينتل فونداسيون بهتر براي تكنولوژيهاي سال ۲۰۲۱ داشته باشد، حتي با اينكه به نظر ميرسد همچنان بايد مسيري طولاني را بپيمايد. بنابر گزارش وبسايت AnandTech، برنامههاي غايي اينتل در پردازنده جديد Alder Lake به ثمر خواهند نشست و كمپاني ميخواهد اينبار بهبودهاي كليدي در پرفورمنس به وجود آورد.
همهچيز احتمالا وابسته به ويندوز باشد
اگر آرم واقعا به شكلي گسترده همراه با ويندوز مورد استفاده قرار گيرد، بنابراين نيازمند دريايي از تغييرات خواهيم بود. اينتل و كوالكام در همكاري با مايكروسافت مشخصا به پيشرفتهاي خوبي دست يافتهاند. با اين همه، اكنون اين احساس وجود دارد كه تمام پيشرفتها، در واقع حركتي آهسته به سمت دستيابي به همان سرعتي هستند كه چيپهاي موبايل اينتل و AMD پيشتر با بهرهگيري از بهينگي تكنولوژي آرم ارائهاش كردهاند. اپل اثبات كرده كه چيپهاي آرم تواناييهايي به مراتب بيشتر از نظر پرفورمنس دارند، اما اين شركت در عين حال قادر به ساخت سيستم عاملي بوده كه طراحي بسيار يكپارچه با آرم دارد.
يك سيستم عامل سبكوزنتر ميتواند همان پاسخي باشد كه مايكروسافت به دنبالش ميگردد و اينجاست كه ويندوز 10X به ميدان ميآيد. ويندوز 10X در ماه اكتبر ۲۰۱۹ رونمايي شد و مايكروسافت آن را سيستم عاملي براي «كامپيوترهاي شخصي دو نمايشگره در سال ۲۰۲۰» معرفي كرد. همينطور كه براي خروج از سال ۲۰۲۰ ميلادي آماده ميشويم، هنوز خبري از ويندوز 10X نشده است و احتمالا شرايط بدان خاطر باشد كه مايكروسافت حالا تصويري بسيار بزرگتر براي خود ترسيم كرده است.
در ماه مه ۲۰۲۰، پانوس پاناي، مدير ارشد محصولات مايكروسافت گفت كه ويندوز 10X اكنون راهش را به دستگاههاي تك نمايشگره نيز باز كرده و «با بهرهگيري از اهرم پردازش ابري، به مشتريان اجازه ميدهد كه به طرق تازه به كار، آموزش و بازي بپردازند».
اينكه آيا يك ويندوز سبكوزنتر ميتواند به كسب تجربهاي بهبوديافته از ويندوز روي پلتفرم آرم منجر شود يا خير هنوز مشخص نيست، زيرا ويندوز 10X همچنان با نيمنگاهي به اپليكيشنهاي ويندوز سنتي ساخته ميشود و بيشتر از اينكه يك ورژن كاملا سازگار با آرم باشد، رقيبي براي Chrome OS به حساب ميآيد.
يكي از مزاياي آنيتر ويندوز 10X سبكوزن ميتواند استفاده حداكثري از تواناييهاي چيپهاي هيبريدي اينتل مانند ليكفيلد باشد. اين چيپ به همين زودي در حال حركت به سمت فلسفه بهينگي چيپ M1 اپل است و در عين حال از اپليكيشنهاي ويندوز سنتي نيز پشتيباني ميكند.
اسبهاي سياه
تا به اينجاي كار به طور مفصل به بازيگران اين حوزه پرداختيم و آن دسته از شركتهايي كه همين حالا محصولات بهينه و آيندهنگرانه عرضه كردهاند را جزو رقباي بالقوه اپل به حساب آورديم. اما تكليف آن دسته از بازيگران صنعت كه هنوز براي ورود كامل به اين حوزه برنامهريزي نكردهاند چيست؟
برجستهترين اسب سياه، AMD است. AMD در سال ۲۰۲۰ دست به كارهايي شگفتآنگيز زده و پردازندههاي موبايل Ryzen 4000 را به لپتاپهايي آورده كه جزو مقرون به صرفهترين و پربازدهترين دستگاههاي بازار به حساب انواع محتواي متني ميآيند. AMD به معناي واقعي كلمه روي غلتك افتاده و كاملا منطقي است كه بخشي از فعاليتهايش را با همراهي آرم ادامه دهد.
اما موضوع اينست كه AMD پيشتر به صورت عمومي در اين باره صحبت كرده و گفته كه عجلهاي براي بهرهگيري از آرم ندارد. تنها يك RFM چيست ماه پيش بود كه مدير ارشد فني AMD، جو ماكري گفت: «ما در حال بررسي big.LITTLE (معماري چيپهاي مبتني بر آرم) بودهايم... اين معماري براي بيش از ۱۵ سال در دسترس بوده و بنابراين به هيچ وجه مفهومي جديد به حساب نميآيد. ما در اين باره صحبت نميكنيم كه اين معماري را به كار خواهيم گرفت يا خير، موضوع صحبت من برخي از چالشهاي آن است و اينكه واقعا قرار است چه كاري با big.LITTLE به انجام برسانيد».
«آيا بهينگي در مصرف انرژي هدف نهايي است؟ آيا به دنبال پرفورمنس بيشتر هستيم؟ آيا فارغ از اينكه big.LITTLE چه تاثيري روي دو متغير قبلي ميگذارد، صرفا اهدافي تبليغاتي داريم و به دنبال شمار بيشتر هستهها ميگرديم؟ در AMD، اهداف تبليغاتي آن چيزي هستند كه به سرعت از پنجره به بيرون پرت ميشوند.. ما قرار نيست صرفا با هدف دستيابي به ارقام بزرگتر دست به چنين كاري بزنيم».
اين جمله لزوما بدان معنا نيست كه AMD نميخواهد به استفاده از تكنولوژي آرم بپردازد، اما به نظر ميرسد كه شيوه استفاده توليدكنندگان مختلف از تكنولوژي آرم، به موجي از منفينگري در ميان برخي ديگر از توليدكنندگان منجر شده. البته تمام اينها پيش از رونمايي از M1 از سوي اپل بود.
در پايان ماه گذشته ميلادي، بازار شايعات چيپ AMD ARM داغ شد و MauriQHD، منبع سرشناس مدعي شد AMD همين حالا يك رقيب براي M1 در دست توسعه دارد و ليزا سو، مديرعامل AMD، در جريان رويداد روز ۱۲ ژانويه AMD در نمايشگاه CES 2021 از آن رونمايي خواهد كرد. مثل هميشه اما بايد با عينك بدبيني به چنين شايعهاي نگاه كرد.
در نهايت اگرچه AMD اسب سياهي است كه هنوز وارد رقابت نشده، غير منصفانه است اگر هنگام صحبت راجع به پردازش سبكوزن، اشارهاي به Chrome OS گوگل نيز نكنيم. دستگاههاي كرومبوك در حال حاضر قادر به ارائه پرفورمنسي مشابه به چيپ M1 اپل نيستند. اما در ابزارهايي مانند Lenovo Chromebook Duet شاهد ادغام سيستم عامل ابري گوگل و پردازندهاي توسعهيافته از سوي مدياتك بودهايم و اين دو به كسب تجربهاي مقرون به صرفه و تحسينبرانگيز روي آرم منجر شدهاند. هنوز بايد ديد كه آيا گوگل تمايلي به بهبود پرفورمنس Chrome OS دارد يا خير، اما ويندوز 10X ميتواند تاثير قابل توجهي روي تصميم نهايي گوگل بگذارد.
منبع:ديجياتو